Các bác sĩ và chuyên gia đều khuyên rằng, sữa mẹ là sữa tốt nhất cho trẻ và nên cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu sau sinh. Tuy nhiên, không phải mẹ nào cũng có đủ sữa cho con (vì cơ địa ít sữa, vì bệnh nên mất sữa…) nên các mẹ đã tìm đến sữa bột cho bé để bổ sung đầy đủ dưỡng chất, đảm bảo bé phát triển toàn diện.

Sữa bột là sản phẩm sản xuất từ sữa bò, dê, cừu… ở dạng bột khô cung cấp nhiều dinh dưỡng

Sữa bột là sản phẩm sản xuất từ sữa ở dạng bột khô, được thực hiện bằng cách làm bốc hơi sữa để khô sau đó nghiền nhỏ và tán thành bột. Mục đích của sữa dạng bột là phục vụ cho việc bảo quản, tích trữ và sử dụng vì nó có thời hạn sử dụng lâu hơn hẳn so với sữa nước và không cần bảo quản lạnh.

Sữa bột cũng là loại sữa duy nhất được cộng đồng y khoa cho phép sử dụng song song với sữa mẹ cho bé dưới 1 tuổi dưới góc độ dinh dưỡng chứ không phải sữa bột pha sẵn hay sữa nước.

Thành phần chính tạo nên các sản phẩm sữa bột chính là từ sữa của các loại động vật như bò, dê, cừu… được bổ sung thêm các vitamin, khoáng chất và được chiết xuất theo công thức hóa học đặc biệt để mang đến những thành phần gần giống với sữa mẹ nhất nhằm cung cấp 1 phần dinh dưỡng bên cạnh sữa mẹ trong trường hợp mẹ ít sữa, bị mất sữa hoặc bị các bệnh truyền nhiễm như HIV, AIDS…)

Theo Viện Nhi khoa Mỹ (AAP), sữa bột cho bé phải có đủ thành phần dinh dưỡng: Chất đạm, chất béo, acid linoleic, vitamin (A, C, D, E, B1, B6, B12…), acid folic, niacin, các khoáng chất như sắt, kẽm, mangan… Trong đó, hàm lượng các thành phần phải trong giới hạn cho phép và an toàn.

Sữa bột cho bé được chia làm rất nhiều loại nhưng có thể kể đến 3 loại chính, đó là:

– Sữa bột có gốc từ sữa của các loại động vật có vú: Loại sữa này có nguồn gốc từ sữa bò, dê, cừu… cung cấp hàm lượng dinh dưỡng cao và hầu hết các bé đều dùng tốt, nhưng có một số bé có khả năng dị ứng với protein trong sữa.

– Sữa bột ít gây dị ứng: Loại sữa này dùng cho các bé dị ứng với sữa động vật và sữa đậu nành.

– Sữa bột với công thức đặc biệt: Cho trẻ nhẹ cân và suy dinh dưỡng hoặc những đối tượng riêng khác.

Trên đây là những loại sữa bột chứa đạm thủy phân, trong đó protein đã được bẻ nhỏ để bé dễ tiêu hóa, tăng sức đề kháng một cách tối ưu nhất.

“Có nên sử dụng sữa bột cho bé không?” đang là thắc mắc của rất nhiều mẹ có con nhỏ, đặc biệt là những mẹ ít sữa hoặc sữa không đủ cung cấp dưỡng chất cần thiết cho con.

Nếu sữa mẹ không đủ có thể bổ sung sữa bột cho bé phát triển toàn diện

Nhưng các mẹ nên biết sữa bột là loại sữa duy nhất được cộng đồng y khoa cho phép sử dụng song song với sữa mẹ dưới góc độ dinh dưỡng chứ không phải sữa bột pha sẵn hay sữa nước. Vậy nên nếu bạn muốn bổ sung dinh dưỡng cho bé (giai đoạn 6 tháng đầu) hoặc trong trường hợp sữa của bạn không đủ cho bé bú…  nên sử dụng sữa bột cho bé. Tuy nhiên, hãy ưu tiên sữa mẹ trong mọi trường hợp.

Sở dĩ cộng đồng y khoa cho phép sử dụng sữa bột song song với sữa mẹ (hay một số trường hợp các bà mẹ bị mắc các bệnh truyền nhiễm như HIV, AIDS được bác sĩ chỉ định không bú sữa mẹ thì sữa bột sẽ thay thế hoàn toàn sữa mẹ) bởi những lợi ích mà sữa bột có thể đem lại, đó là cung cấp những dưỡng chất gần giống với sữa mẹ, đảm bảo đáp ứng đủ nhu cầu cho sự phát triển toàn diện của bé, tăng cường sức đề kháng, đối với một số loại sữa bột còn bổ sung thêm DHA cho trẻ thông minh hay canxi cho trẻ phát triển chiều cao… tùy thuộc vào nhu cầu của người dùng.

Để lựa chọn loại sữa bột chuẩn nhất cần căn cứ và 3 tiêu chí chính là nhu cầu dinh dưỡng, độ tuổi bổ sung sữa và sữa bột cho bé có nhu cầu đặc biệt.

Nhu cầu dinh dưỡng

Tùy thuộc theo nhu cầu dinh dưỡng mà sẽ có những loại sữa bột khác nhau như: Sữa bổ sung vitamin và khoáng chất, sữa tăng đề kháng, sữa tăng chiều cao, sữa phát triển trí não và mắt, sữa dành cho trẻ suy dinh dưỡng, sữa cho trẻ sinh non, sữa dành cho trẻ dị ứng đạm…

Độ tuổi bổ sung

Giai đoạn dưới 6 tháng, nên lựa chọn những loại sữa phù hợp cho trẻ sơ sinh, dễ tiêu hóa, tối ưu cho thận của trẻ nhỏ và tăng cường hấp thụ canxi.

– Từ khi sinh đến 1 tháng: 60 ml/lần, 8 – 10 lần/ngày, tổng lượng sữa khoảng 480 ml/ngày.

– Từ 1 tháng đến 2 tháng: 90 ml/lần, 7 – 10 lần/ngày, tổng lượng sữa khoảng 630 ml/ngày.

– Từ 2 tháng đến 4 tháng: 120 ml/lần, 6 – 10 lần/ngày, tổng lượng sữa khoảng 720 ml/ngày.

– Từ 4 tháng đến 6 tháng: 150ml/lần, 6 – 8 lần/ngày, tổng lượng sữa khoảng 900 ml/ngày.

Giai đoạn từ 6 tháng đến 1 tuổi nên bổ sung những loại sữa tăng cân và tăng chiều cao. Với hàm lượng khoảng 240ml/ lần và bổ sung khoảng 3 – 4 cữ/ngày. Ngoài ra giai đoạn này bé bắt đầu ăn dặm nên chọn những loại sữa kích thích sự ngon miệng của bé.

Sữa bột cho bé có nhu cầu đặc biệt

Các mẹ nên dựa vào cơ địa của bé để bổ sung sữa bột phù hợp

– Nhóm không có đường lactose*: Nhóm sữa này thường dùng cho những trẻ có ruột bị kích thích, đầy hơi, tiêu lỏng do nhạy cảm với đường lactose. Dựa vào nguồn đạm có trong sữa, nhóm này được phân chia làm 2 loại: gốc thực vật và gốc động vật.

* Lactose là một loại đường carbohydrate kép hỗ trợ hấp thu canxi, photpho và sự phát triển của vi khuẩn có lợi. Tuy nhiên, nhiều trẻ lại không thể dung nạp được chất này.

– Sữa thủy phân: Sữa thủy phân chứa đạm sữa bò đã bị thủy phân nên dễ tiêu hóa, dùng cho những trẻ bị dị ứng sữa bò. Ngoài ra, có thể dùng cho trẻ từ sơ sinh bị rối loạn tiêu hóa, ăn uống bất cứ loại gì cũng tiêu chảy, không dung nạp được thức ăn do tiêu chảy nặng kéo dài, bệnh lý mổ cắt ruột nhiều, suy dinh dưỡng.

– Sữa dành cho trẻ bị trào ngược dạ dày thực quản: Một số sữa công thức có bổ sung thêm tinh bột gạo, hoặc bổ sung thêm chất gôm thiên nhiên có đặc tính làm đặc sữa giúp giảm nôn trớ và nuôi dưỡng các vi khuẩn có ích trong ruột, làm tăng thể tích và độ dẻo của phân, ngăn ngừa tình trạng táo bón và các cơn đau co thắt.

– Nhóm sữa không chất béo: Sữa không chất béo sẽ chứa ít năng lượng và không chứa cholesterol, thường được sử dụng cho trẻ có nhu cầu canxi nhưng không muốn tăng cân hoặc cần kiêng chất béo.